Σουμάτρα

(Σουματέρα μαλαϊκά). Νησί της νοτιοανατολικής Ασίας, που πολιτικά ανήκει στη Δημοκρατία της Ινδονησίας, της οποίας αποτελεί, μαζί με τα μικρότερα νησιά που την περιβάλλουν, ολόκληρο το δυτικό τμήμα. Έχει έκταση 481 780 τ. χλμ. και πληθυσμό πάνω από 36.881.990 κατ. Διοικητικά διαιρείται σε οκτώ επαρχίες. Η Σ., η οποία είναι το μεγαλύτερο μετά το Βόρνεο από τα Μεγάλα Νησιά της Σούνδης, εκτείνεται επί 1.750 περίπου χλμ. με διεύθυνση ΒΔ - ΝΑ στη ράχη - κατά ένα μέρος υποβρύχια - που αποτελείται από ανάγλυφα του Τριτογενούς (αλπικοϊμαλαϊανή ορογένεση) των Ορέων Αρακάν στη Βιρμανία από τη νησιωτική γιρλάντα των Ανταμάν και Νικομπάρ, από την Ιάβα και από μεγάλο μέρος των Μικρών Νησιών της Σούνδης (Μπάλι, Λόμποκ, Σουμπάουα, Φλόρες κλπ.). Το νησί βρέχεται στα Β από τα νερά του Στενού της Μαλάκκας, στα Α από τη Νότια Κινεζική Θάλασσα, στα ΝΑ από τη θάλασσα της Ιάβας, στα ΒΒΔ από τη θάλασσα των Ανταμάν, στα Δ και στα Ν από τον Ινδικό ωκεανό, το Στενό της Σούνδης τη χωρίζει από την Ιάβα. Το ανατολικό τμήμα του νησιού διασχίζεται από μια εκτεταμένη προσχωσιγενή πεδιάδα, ακόμα κατά ένα μέρος ελώδη, που σχηματίστηκε κατά το Τεταρτογενές από τις προσχώσεις των ποταμών οι οποίοι κατέρχονται προς τα Α από τα δυτικά ανάγλυφα, που εκτείνονται καθόλο το μήκος της Σ., και που το νοτιοκεντρικό τμήμα της οποίας καταλαμβάνεται από τα Όρη Μπαρισάν, με μερικά ηφαίστεια ακόμα ενεργά και με κορυφές ψηλότερες των 3.000 μ. (Κερίντγι, 3.805 μ.). Η ηφαιστειακή μορφολογία διατηρείται ακόμα κατά το μεγαλύτερο μέρος αν και, σε διάφορες τοποθεσίες, τα αρχαιότερα ηφαίστεια έχουν υποστεί μετεωρική διάβρωση. Οι μεγαλύτεροι ποταμοί είναι ο Ασαχάν, ο Μπαρούμουν, ο Ράκαν, ο Κάμπαρ, ο Ιντεραγκίρι, ο Χάρι, ο Μούσι και ο Μεσούντγι. Μερικές από τις λίμνες της περιοχής έχουν σχηματιστεί σε εσωτερικές κόγχες ή σε κρατήρες σβησμένων ηφαίστειων· από τις άλλες, η πιο χαρακτηριστική είναι η Τόμπα (1.300 τ. χλμ.) σε υψόμετρο 908, τα νερά της οποίας περιέβαλαν τελείως το· ηφαίστειο Σαμόσιρ ωσότου μια έκχυση λάβας, που προήλθε από έκρηξη, σχημάτισε τις όχθες της λίμνης. Μεγάλο μέρος του νησιού καλύπτεται από δάση, που οφείλουν την ύπαρξή τους στη μεγάλη αφθονία των συχνών βροχοπτώσεων, ιδιαίτερα το καλοκαίρι και το φθινόπωρο και στην τυπικά ισημερινή υψηλή θερμοκρασία. Ο πληθυσμός του νησιού αποτελείται από Μαλαίους διάφορων εθνικών ομάδων, όπως οι Μπάτακ και οι Μανανγκκαμπάου· επικρατεί η μουσουλμανική θρησκεία, αλλά πολυάριθμοι είναι χριστιανοί, κυρίως Μπάτακ. Η Σ. έχει οικονομική ανάπτυξη μικρότερη από της γειτονικής Ιάβας, παρά τα σημαντικά κοιτάσματα πετρελαίου και γαιανθράκων και τα ηφαιστειακά ή προσχωσιγενή ευφορότατα εδάφη. Η βιομηχανία απαντάται σε διάφορους κλάδους, ιδιαίτερα στις πόλεις. Κυριότερη πλουτοπαραγωγική πηγή παραμένει όμως ακόμα η γεωργία (καφές, ζαχαροκάλαμο, τσάι, ρύζι, καπνός, μπαχαρικά κλπ.) μαζί με την εκμετάλλευση των δασών (ξυλεία, ρητίνες, καουτσούκ). Κυριότερες πόλεις του νησιού είναι η Μεντάν και η Παλεμπάνγκ. Η Μεντάν είναι μεγάλο εμπορικό κέντρο στο βόρειο τμήμα της Σ. και είναι ο σημαντικότερος οδικός κόμβος μιας εκτεταμένης περιοχής που συγκλίνει οικονομικά στην πόλη. Πιο σημαντική, από ιστορική παρά από οικονομική άποψη, είναι η Παλεμπάγνκ, στο νοτιοανατολικό τμήμα του νησιού· είναι ποτάμιο λιμάνι επί του Μούσι, συνδέεται σιδηροδρομικά με το θαλάσσιο λιμάνι Τελουκμπετούνγκ στο Στενό της Σούνδης και είναι αξιόλογο βιομηχανικό κέντρο και αγορά ενός εκτεταμένου διαμερίσματος που παράγει πετρέλαιο και καουτσούκ. Άλλες κύριες πόλεις είναι οι: Μπάντα Ατγέχ, Μπουκιττίνγκι, Ντιάμπι, Πατνάνγκ, Πακανμπαρού και Πεματανγκσιαντάρ. Σουμάτρα: το τέμενος Μπάντα Ατγέκ. Ο αρχαιολογικός χώρος του «σπιτιού του βασιλιά» στην περιοχή Αμπαρίτα, του νησιού Σουμάτρα (τ. 7ου αρχές 8ου αι.). Άποψη αγροκτήματος στο κέντρο του νησιού Σουμάτρα.